veelgestelde vragen
Vind hier het antwoord op veelgestelde vragen.

Vaarbewijs
Je kunt een duplicaat van je vaarbewijs aanvragen via Mijn CBR. Op de website van CBR vind je meer informatie.
Je kunt je via zelfstudie voorbereiden. Of misschien volg je liever een cursus via internet of via een vaarschool. Dat is vooral een persoonlijke voorkeur. Op de website van CBR vind je tips en struikelblokken.
Na het examen krijg je het Vaarbewijs binnen 5-10 werkdagen thuisgestuurd
Direct na afloop van het examen krijg je de uitslag.
Een Klein Vaarbewijs is je hele leven lang geldig. Het is ook het daarbij behorende Internationaal Vaarbewijs, het ICC, dat in veel Europese landen wordt verlangd.
Voor het doen van het examen geldt geen minimum leeftijd. Om een vaarbewijs te krijgen moet je minimaal 18 jaar zijn en moet je voldoen aan de medische eisen voor de binnenvaart.
Inschrijven voor het examen kan op de website van CBR.
Er zijn twintig examenlocaties van CBR, zie voor een overzicht de website met CBR examenlocaties voor recreatievaart.
Een vaarbewijs haal je door examen te doen bij het CBR.
Voor het varen op alle binnenwateren, dus inclusief de Westerschelde, de Oosterschelde, het IJsselmeer (incl. Markermeer en IJmeer), de Waddenzee, de Eems en de Dollard. Voor een KVB2 moet je zowel slagen voor het examen KVB1 als voor het examen KVB2.
Voor het varen op rivieren, kanalen en meren, met uitzondering van de Westerschelde, de Oosterschelde, het IJsselmeer (incl. Markermeer en IJmeer), de Waddenzee, de Eems en de Dollard.
Het Klein Vaarbewijs is verplicht voor:
- pleziervaartuigen met een lengte van 15 tot 25 meter
- motorboten korter dan 15 meter, die sneller kunnen dan 20 kilometer per uur door het water, hieronder vallen ook jetski’s en andere typen waterscooters
- bepaalde schepen die bedrijfsmatig gebruikt worden met een lengte tussen de 15 en 20 meter.
Vaarregels
Het Rijnvaart Politie Reglement is van toepassing voor varen op de Rijn, de Waal, Het Pannerdensch Kanaal en op de Lek. Zie Regelgeving op de vaarwegen voor het toepassingsgebied RPR.
Het Binnenvaart Politie Reglement is van toepassing voor de meeste binnenvaarwegen in Nederland. Zie Regelgeving op de vaarwegen voor het toepassingsgebied BPR.
De vaarregels die gelden op de Nederlandse binnenwateren staan in een aantal reglementen beschreven. Deze vind je hier: Regelgeving op de vaarwegen Op de website van 'Varen doe je Samen!' vind je een uitleg van de verschillende vaarregels, gebruik hiervoor de zoekfunctie.
Ja, ‘Varen doe je Samen!’ heeft een handige ‘Vaarbewaarkaart’ ontwikkeld met een overzicht van de belangrijkste vaarregels, verkeerstekens, seinen, lichten, betonning en vaartips. De kaart is gratis te downloaden via de website en wordt uitgedeeld op beurzen en voorlichtingsavonden. Download en bekijk de Vaarbewaarkaart.
Om het op de vaarwegen veilig te laten verlopen zijn er, net zoals op de weg, (verkeers)regels. De vaarregels zijn vastgelegd in enkele reglementen, o.a. het BPR (Binnenvaart Politie Reglement) en het RPR (Rijnvaart Politie Reglement). Het is aan te raden deze reglementen door te lezen voordat je gaat varen. Voor je gemak hebben we de vijf belangrijkste vaarregels voor je op een rijtje gezet.
Stewards op de sluizen
Het passeren van sluizen vraagt extra aandacht. Zowel beroeps- als recreatieschippers moeten bij een sluis binnen een beperkte ruimte manoeuvreren. Dat vereist oplettendheid en communicatie met elkaar en met de sluismeesters. Het is zaak rekening met elkaar te houden, zodat de sluispassage vlot en veilig verloopt. Meer informatie in het Kenniscentrum: Vlot en veilig door brug en sluis.
De steward fungeert als een verlengstuk van de sluismeester. Hij/zij ondersteunt de recreanten tijdens het passeren van de sluis:
- geeft instructies van de sluismeester door, bijvoorbeeld over de volgorde van invaren en het plaatsnemen in de kolk
- neemt lijnen aan en gooit ze los
- beantwoordt vragen, deelt foldermateriaal uit, geeft informatie over vaargebied en omgeving van de sluis, en verwijst naar de landelijke informatielijn van Rijkswaterstaat (0800-8002)
Stewards helpen minder ervaren recreanten om onbekende of moeilijke sluizen vlot en veilig te passeren. Vaarweggebruikers (met name recreanten) hebben bij Rijkswaterstaat aangegeven dat zichtbare en extra aanwezigheid van Rijkswaterstaat op de sluizen op drukke momenten gewenst is.
De aanwezigheid van stewards draagt bij aan het veiligheidsgevoel en het vaarplezier. Een steward helpt om de vaarweggebruikers vlot, veilig en plezierig de sluis te laten passeren.
Met Hemelvaart en Pinksteren en tussen 4 juli en 30 augustus zet Rijkswaterstaat stewards in op 9 sluizen. Bekijk hier de locaties. De inzetperiode is onder meer afhankelijk van de vakantiespreiding en werkzaamheden op de sluizen.
Ongevallen en preventie
Varen op de Noordzee stelt hoge eisen aan je vaardigheden, kennis en ervaring. Daarnaast moet je schip geschikt zijn om op zee veilig te kunnen varen. Lees meer in het artikel over ‘Varen op de Noordzee’.
Het meest voorkomende probleem op het water is, met stip, motorstoring. Een motorstoring kan ook direct gevaar opleveren, zeker als je op druk vaarwater vaart. Je bent met motorstoring immers stuurloos. Daarnaast zijn fouten in de navigatie, schade aan romp, roer, tuigage of schroef en slechte weersomstandigheden de belangrijkste oorzaken voor problemen op het water. Lees de top 5 van oorzaken voor reddingsacties door de KNRM en hoe je deze kunt voorkomen. Ook hebben een brochure over motorstoring gemaakt.
‘Varen doe je Samen!’ (VDJS) heeft de informatie van het persbericht van RWS hierover op haar website geplaatst. Bekijk het artikel over de scheepsongevallen in 2018.
‘Varen doe je Samen!’ (VDJS) heeft de in de landelijke scheepsongevallendatabase (SOS database) geregistreerde ongevallen waarbij recreatievaart is betrokken onderzocht om meer inzicht te krijgen in de oorzaken van deze ongevallen. Nader geanalyseerd zijn de significante scheepvaartongevallen op de Nederlandse binnenwateren met recreatievaart die van 2004 tot en met 2013 in de SOS database zijn geregistreerd. Bekijk het persbericht en de rapportage.
In de landelijkescheepsongevallen (SOS) database worden meldingen van scheepvaartongevallen door politie- en inspectiediensten en vaarwegbeheerders geregistreerd. Deze database is bij Rijkswaterstaat in beheer.
Reisvoorbereiding
Op de website Vaarweginformatie.nl is alle actuele informatie over de beschikbaarheid van de vaarweg te vinden. Bijvoorbeeld over wijzigingen in bedieningstijden van bruggen en sluizen, geplande en ongeplande hinder, stremmingen en werkzaamheden. Daarnaast is statische informatie beschikbaar, zoals reguliere bedientijden van Nederlandse bruggen en sluizen en ENC’s (Electronical Navigational Charts). Ook vind je op deze portal informatie over waterstanden, ijsgang en zwemwater. De gegevens op deze site zijn afkomstig van verschillende vaarwegbeheerders. De Waterkamer van Rijkswaterstaat verzamelt en verwerkt deze gegevens.
De Varen doe je Samen! (VDJS) knooppunten zijn drukke vaarweg locaties, vooral waar recreatie- en beroepsvaart elkaar tegenkomen. ‘Varen doe je Samen!’ heeft deze knooppunten in heel Nederland in kaart gebracht en ze uitgebreid beschreven. Er zijn overzichtelijke kaartjes met aanbevolen vaarroutes aangegeven, er wordt informatie gegeven over marifoonkanalen, bijzondere bepalingen en meer. De VDJS-knooppunten zijn ook verwerkt in de gangbare digitale navigatieprogramma’s die op de markt zijn. Ook zijn ze te bekijken en als pdf te downloaden via de website, die ook volledig werkt op je mobiele telefoon. Bekijk de Varen doe je Samen! knooppunten.
De planning van je tocht hangt erg af van het vaarwater waar je wilt gaan varen. Als je met een open boot op een plas wil gaan varen vergt dit andere kennis, vaardigheden en planning dan wanneer je op groot vaarwater gaat varen, of op water waar ook veel beroepsvaart aanwezig is. Het is altijd verstandig om een gedegen vaarplan te maken voor je tocht.
Enkele belangrijke zaken zijn:
- Check het weerbericht
- Plan je route met behulp van de waterkaart/almanak en bereid je navigatie voor.
- Check of er stremmingen of bijzonderheden zijn op je tocht op vaarweginformatie.nl
- Check de VDJS-knooppunten die je wellicht passeert.
Lees ook het artikel over goede reisvoorbereiding, inclusief een voorbeeld van een reisplan.
Nee. Wel is het verplicht om een exemplaar van het BPR aan boord te hebben. In de Watersport Almanak 1 van de ANWB is dit opgenomen. Dus als je die aan boord hebt, heb je niet een apart BPR-exemplaar nodig. In de Almanak 2 van de ANWB zijn gegevens opgenomen van jachthavens, bedieningstijden van bruggen en sluizen. Onmisbaar en heel handig aan boord, maar niet verplicht. Lees ook het artikel over goede reisvoorbereiding.
Een goede mobiele app om te navigeren op het water kan erg makkelijk zijn bij het varen. Toch is het raadzaam om, zeker als je op groter water gaat varen, ook een papieren kaart aan boord te hebben. Let er ook op dat digitale kaarten (in een smartphone-app bijvoorbeeld) niet automatisch up-to-date zijn. Lees ook het artikel over digitale- versus papieren kaarten.
Staande Mast Route
De belangrijkste passage van de Staande Mast Route, van het Hollandsch Diep, ingang Dordtsche Kil, t/m de nachtelijke passage door Amsterdam, kun je varen in 24 uur. Dan moet je wel doorvaren, er zijn bepaalde (spoor) bruggen, die weinig draaien. Deze brugdraaiingen moet je wel halen om het in een etmaal te varen. Meer informatie over belangrijke vertrekpunten en bedieningstijden vind je op de informatiepagina over de Staande Mast Route.
De Staande Mast Route is een veilige en vlotte doorgaande route voor zeil- en motorboten met een mast- of opbouwhoogte van meer dan 6 meter die je in staat stelt om van de Deltawateren tot het IJsselmeergebied, Friesland en Groningen te varen via de binnenwateren. Varen doe je Samen! heeft enkele brohures waarin de hele route beschreven wordt, inclusief diverse kaartjes van de route. Ook op de website vind je alles over de Staande Mast Route, inclusief een handige interactieve kaart met knooppunten.
Uitrusting
Voor de beroepsvaart is een marifoon verplicht. Voor de recreatievaart niet. Toch is het voor de recreatievaart aan te raden een marifoon aan boord te hebben, vooral als je op groter water vaart, de grote rivieren en op vaarwater waar ook veel beroepsvaart aanwezig is. Je kunt met een marifoon makkelijk een ander schip aanroepen, bruggen en sluizen aanroepen en het vergroot je veiligheid in een noodsituatie. Lees meer over het gebruik van de marifoon
Het Automatic Identification System (AIS) is een wereldwijd systeem om automatisch schepen te identificeren en te volgen. Als je een AIS aan boord hebt, zie je van andere schepen, die ook AIS hebben, hun scheepsnaam, koers, snelheid en positie. Handig voor de navigatie. De andere schepen zien deze gegevens ook van jou. AIS is tegenwoordig verplicht op de beroepsvaart, niet voor de recreatievaart. Lees meer over AIS.
Om een marifoon te kunnen gebruiken moet je twee zaken regelen:
- Je moet een bedieningscertificaat halen. (Basiscertificaat Marifonie) Er zijn tal van opleidingen en examenmogelijkheden te vinden.
- Je moet je met dit bedieningscertificaat registreren bij het Agentschap Telecom. Hier zijn kosten aan verbonden. (34,- euro per jaar, december 2017). Het toegewezen identificatienummer dien je in te programmeren in je apparatuur. (De z.g. ATIS code)
Lees meer informatie over een marifoon aan boord.