Sinds enkele jaren neemt de overlast door waterplanten voor de recreatievaart enorm toe. Door de verbeterde waterkwaliteit komen waterplanten steeds meer voor in de ondiepere delen van vooral het Markermeer en de Randmeren. Vooral fonteinkruid en aarvederkruid kunnen tot aan het wateroppervlak groeien waardoor dit in je schroef, aan je kiel en roer kan blijven hangen.
Maaien waterplanten
Diverse organisaties, waaronder gemeenten en jachthavens, hebben aangedrongen op maatregelen om de overlast te beperken. Op dit moment wordt er door vaarwegbeheerders op vele plekken gemaaid. Vooral vaargeulen en aanlopen naar havens probeert men bevaarbaar te houden.
Wat kun je zelf doen om problemen tijdens het varen te voorkomen?
De overlast door waterplanten kan tot onveilige situaties leiden tijdens het varen. Als er waterplanten om de schroef gedraaid zitten, kan de stuwkracht van je schroef afnemen. Ook kan er schade ontstaan aan schroef en schroefas, of de motor kan oververhit raken. Ook kan je boot onbestuurbaar worden als er veel waterplanten om je roer blijven hangen. De waterplanten zijn erg stug en je krijgt ze niet uit je schroef door flink gas te geven. Wel kan hier nog meer schade door ontstaan.
Enkele belangrijke tips om overlast van waterplanten te verminderen:
- Breng tijdens je reisvoorbereiding de gebieden, waar waterplanten zijn gesignaleerd, in kaart en vermijd deze plekken. Vaarwegbeheerders houden vaargeulen en haveningangen zoveel mogelijk vrij van waterplanten. Op de Randmeren kun je ervan uitgaan dat deze geulen vrij bevaarbaar zijn. Hou met je reisvoorbereiding vooral rekening met onveilige situaties. Voorkom een situatie dat je met veel wind aan lagerwal ergens binnen wilt lopen en daar geen stuwkracht meer hebt doordat er waterplanten om je schroef zitten. Via de app: Waterplantmelder kan je zelf waterplanten melden, als je hier hinder van ondervindt. Hier vind je ook meldingen van andere vaarweggebruikers over waterplanten. Om erachter te komen waar deze waterplanten zich bevinden, kun je gebruik maken van enkele websites. Via de website van Gastvrije Randmeren vind je informatie en overzichtskaartjes over waterplanten en maaigebieden.
- Vaar er omheen. Mocht je buiten de geulen waterplanten tegenkomen; Vaak zijn de planten zichtbaar en kan er, als er voldoende ruimte is, omheen gevaren worden.
- Mocht je toch in een situatie komen waarin waterplanten om je schroef en/of roer zitten: Geef vooral niet zomaar ineens veel gas. Je merkt bij het starten van de motor en het in werking stellen van de schroef al snel dat er iets niet in orde is. Je hoort een ander geluid, je mist duidelijk voortstuwende kracht. Probeer, door zachtjes achteruit en dan weer vooruit te slaan, de waterplanten uit de schroef en/of roer te krijgen. Dit kun je een paar keer herhalen. Ga er niet te lang mee door, de motor kan te warm worden. Ga niet zomaar zelf het water in om de waterplanten uit de schroef te verwijderen. Je kunt verstrikt raken in de waterplanten. Mocht je dit toch willen doen, dan alleen bij weinig golfslag en uiteraard met de motor geheel uitgeschakeld. Ga voor anker, hou via een lijn contact met de boot. Doe dit niet als je alleen aan boord bent. Volgens de KNRM nemen opvarenden soms onverantwoorde risico’s om hun scheepsschroef onder het schip van wier te ontdoen.
- Als je vaak in gebieden met waterplanten vaart, kan je overwegen een schroefas-touwsnijder (weed cutter) te installeren. Een dergelijke installatie zal kunnen helpen, het is echter geen garantie dat de waterplanten altijd doorgesneden worden.
- Als je echt verstrikt raakt en er zelf niet meer uitkomt, dan is de enige optie hulp in te roepen. Schakel hiervoor een reddingsdienst in.
Meer informatie over waterplanten met betrekking tot scheepvaart vind je op de website van Rijkswaterstaat.
Goede, veilige vaart!
